Kas Yırtılması Nedir?
Kasınız aşırı gerildiğinde oluşan kas hasarına kas yırtılması denir. Kas yırtılması genellikle yorgunluk, aşırı egzersiz veya bir kasın uygunsuz ve ters bir şekilde kullanımı sonucu oluşur. Kas yırtılması herhangi bir kasta meydana gelebilir, ancak kas yırtılması yaygın olarak daha çok alt sırtınızda, boynunuzda, omzunuzda ve hamstringte gerçekleşir.
Kas yırtılması ağrıya neden olabilir ve etkilenen kas grubu içindeki hareketi sınırlayabilir. Hafif ile orta dereceli kas yırtığı evde, buz, ısı ve anti-inflamatuar ilaçlar ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilir. Ciddi yırtılmalar ise tıbbi tedavi gerektirebilir. Kas yırtılması ameliyatı ileri dereceli hasarlarda gerçekleştirilmektedir.
Kas Yırtılması Belirtileri Nelerdir?
Kas yırtılması nasıl anlaşılır sorusu haklı olarak çok sık sorulmaktadır. Kas yırtılması yaşadığınızda genellikle hasar gören kasta bir gerginlik hissedersiniz. Bacakta kas yırtılması özellikle hamstring kas zedelenmesi oldukça yaygındır. Omuzda kas yırtılması ve kolda kas yırtılması ise vücutta bu problemin diğer yaygın olarak yaşandığı bölgelerdir. Kas yırtılması semptomları ise şunları içerir:
- Ani ağrı başlangıcı
- Sürekli ağrı
- Sınırlı hareket aralığı
- Morarma veya renk değişikliği
- Şişme
- Bölgede düğümlenmiş hissi
- Kas spazmları
- Sertlik
- Zayıflık
Hafif dereceleri yırtıklarda, yırtılmış olan kas hafif sert olabilir, ancak kas kullanım esnasında yeterince esnektir. Kas ciddi şekilde yırtıldığında şiddetli bir kas ağrısı ve kas gerilmesi hissedilir. Bu yüksek derecede acı ve çok sınırlı hareket kapasitesi ile sonuçlanır.
Hafif ve orta dereceli kas yırtılmalarının semptomları genellikle birkaç hafta içinde iyileşir. Daha şiddetli yırtılmaların iyileşmesi ise aylar boyu sürebilir.
Kas Yırtılmasının Nedenleri Nelerdir?
Akut kas yırtılması, kasın aniden ve beklenmedik şekilde yırtılmasıdır. Bu gibi yırtılmalar herhangi bir sakatlık ya da travma sonrası oluşabilir. Bu tür bir yırtılmanın nedenleri şunlar olabilir:
- Fiziksel aktiviteden önce iyi ısınmama
- Sınırlı ve zayıf esneklik
- Aşırı yorulma ve genel yorgunluk
Sadece şiddetli ve yüksek yoğunluktaki egzersizlerin kas yırtılmalarına neden olduğu konusunda yanlış bir algı var. Johns Hopkins Medicine’e göre, kas yırtılmaları yürürken dahi gerçekleşebilir. Bu doğrultudaki akut kas yırtılması şu durumlarda olabilir:
- Ayaklarınızın yerden kayması
- Atlamak
- Koşmak
- Bir şey fırlatmak
- Ağır bir şey kaldırmak
- Doğru olmayan bir pozisyonda iken herhangi bir şey kaldırmak
Kol kas ağrısı ve omuz kas ağrısı genellikle kontrolsüz bir şekilde bir şey fırlatırken ya da ağır bir şey kaldırırken meydana gelir. Bu hareketlerin ani bir şekilde yapılması ise kas yırtılmasına yol açabilir.
Akut kas yırtılmaları soğuk havalarda daha sık görülür. Bunun nedeni, kasların daha düşük sıcaklıklarda daha sert olmasıdır. Kas yırtılmasını önlemek için bu gibi hava koşullarında ısınmak için fazladan zaman ayırmak daha önemlidir.
Kronik kas yırtılması ise tekrarlayan hareketlerin bir sonucu olarak gerçekleşir. Kronik kas yırtılmasının nedenleri ise şunlar olabilir:
- Kürek, tenis, golf ya da beyzbol gibi sporlar
- Masanızda çalışırken, sırtınızı veya boynunuzu uzun süre yanlış bir pozisyonda tutmak
- Zayıf postür
Kas Yırtılmasına İlk Müdahale: Kas Yırtılması Nasıl Geçer?
Çoğu kas yırtılması tedavisi evde başarılı bir şekilde gerçekleştirilebilir. Mayo Kliniğine göre, küçük kas yırtılmasına ne iyi gelir sorusunun cevabı; dinlenme, buz uygulama, sargı ve yükseltme (Rest-Ice-Compression-Elevation / RICE) uygulamaktır.
Dinlenme
Hareket etmek ağrı seviyesinde artışa neden oluyorsa kaslarınızı birkaç gün boyunca kullanmaktan kaçının. Fakat çok fazla dinlenmek de kasların zayıflamasına neden olabilir. Bu durum da iyileşme sürecini uzatır. İki gün sonra, aşırı etkilenmeyecek şekilde ve yüksek özen göstererek yavaş yavaş etkilenen kas grubunu kullanmaya başlayın.
Buz Uygulama
Kasınızın hasar gördüğünü hissettikten hemen sonra buz uygulayın. Bu şişme ihtimalini en aza indirir. Buzları doğrudan cildinize koymayın. Bir buz paketi kullanın ya da buzu bir havluya sarın. Buzu yaklaşık 20 dakika boyunca etkilenen kas grubu üzerinde tutun. İlk gün her saat bunu tekrarlayın. Sonraki birkaç gün için, her dört saatte bir buz uygulamayı sürdürün.
Sargı ile Sarma
Şişliği azaltmak için, etkilenen bölgeyi şişkinlik oluşana kadar elastik bir bandajla sarın. Bölgeyi çok sıkı sarmamaya dikkat edin. Bunu yapmak kan dolaşımınızı azaltabilir.
Yükseltme
Hasar gören kasları mümkün olduğunca kalp seviyesinin üzerinde tutun.
Sakatlanmaları Önleyecek En İyi Esneme Hareketlerini Biliyor Musunuz?
Diğer öz bakım yöntemleri ise şunlardır:
- Ibuprofen (Advil) gibi reçetesiz bir anti-inflamatuar ilaç kullanın. Bu, ağrıyı ve şişmeyi önlemeye yardımcı olacaktır.
- Üç gün sonra, kaslara günde birkaç kez ısı uygulayın. Bu iyileşmek için bölgedeki kan dolaşımını arttıracaktır.
- Kasını çok uzun süre dinlendirmeyin. Bu kaslarınızda, sertlik ve zayıflığa neden olabilir. En kısa zamanda hafif bir şekilde germeye başlayın. Etkinlik düzeyinizi yavaşça artırın.
- Normal aktiviteye döndüğünüzde egzersiz yapmadan önce kaslarınızı iyice gerdirdiğinizden ve ısındığından emin olun. Bu, kaslarınıza kan akışını artırmaya ve yaralanma riskinizi azaltmaya yardımcı olacaktır.
- Formda kalmak için çaba sarfedin. Kaslarınız güçlü ve sağlıklıysa, kas yırtılması olasılığınız daha azdır.
Kas yırtılmanız şiddetli ise, tıbbi yardıma ihtiyacınız olabilir. Fizik tedavi de bir seçenek olarak değerlendirilebilir. Kas yırtılması fizik tedavi hareketleri ile tedavi edilebilmekte ve hasar gören kasa eski hareket kabiliyeti ve gücü geri kazandırılabilmektedir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Hafif ile orta derecede yırtıklar için, evde kas yırtığı tedavisi genellikle yeterli olmaktadır. Fakat aşağıdakilerden durumlardan herhangi biri olursa tıbbi yardım istemenizde yarar var:
- Arada bir hafta geçtikten sonra acı hafiflemezse
- Hasar gören bölge uyuşursa
- Hasar gören bölgede herhangi bir kanama olursa
- Yürüyemeyecek durumdaysanız
- Kollarını veya bacaklarını taşıyamayacak haldeyseniz
MR taramaları gibi görüntüleme testleri ve fiziksel muayene, doktorunuzun yırtık derecesini belirlemesine yardımcı olabilir. Tedavi ağrıyı ve şişmeyi azaltmak için anti-enflamatuar ilaçlar ve ağrı kesiciler içerebilir. Doktorunuz ayrıca yırtılan kası güçlendirmek ve hareket kabiliyetini geri kazanmak için fizik tedavi de önerebilir. Çok ağır vakalarda ise, kas onarımı için cerrahi müdahale gerekebilir. Kas yırtığı ameliyatı ileri derecede kas kopması gerçekleştiğinde nadiren de olsa yapılabilmektedir.
Kas Yırtılması Nasıl Önlenir?
Bazı temel önlemleri alırsanız kas yırtılması riskini azaltabilirsiniz:
- Çok uzun süre aynı pozisyonda oturmamaya çalışın. Konumuzu değiştirmek için sık sık kalkın ve işinize ara verin. Alt sırtınız için destek sağlayan bir sandalye kullanın ya da bunun için bir yastık kullanın.
- Eşyaları dikkatlice kaldırın. Sırtınızı düz tutun, dizlerinizi bükün ve her zaman ağırlığı bacaklarınızla kaldırın. Ağırlığı vücudunuza yakın tutun.
- Merdivenlerde tırabzanlara tutunun, kaygan yüzeylerden kaçının ve düşmemek için dikkatli bir şekilde adım atın
- Aşırı kiloluysanız kilo verin ve yağ yakımı gerçekleştirin.
- Kendinize en uygun ayakkabıları giymeyi tercih edin.
- Düzenli egzersiz kaslarınızı sağlıklı ve güçlü tutar, ancak kas yırtılmasının önlenmesinde uygun teknikler de çok önemlidir. Fiziksel aktiviteye başlamadan önce daima kaslarınızı esnetin ve iyi ısının.
- Benzer şekilde, her antrenmandan sonra veya kas sertliğini önlemek üzere kaslarınızı germek için zaman ayırın ve soğuma yapın. Egzersiz temponuzu bir anda değil yavaş yavaş arttırın.
- Vücudunuzun sınırlarını bilin ve bir egzersiz veya antrenman sırasında bir şeylerin doğru gitmediğini hissediyorsanız hemen durun!
“Asla Yapmamanız Gereken 7 Fitness Hareketi” yazımızı okuyarak sakatlanmaların önüne geçin!
