Fiziğiniz için spor yaptığınıza eminiz, peki beyniniz için spor yapıyor musunuz? Bu yazımızda sizinle mental sağlığınız açısından egzersizin nasıl yarar sağladığını paylaşacağız.
Egzersizin Beyniniz İçin 6 Yararı
1. Beyin Gelişiminizi Destekler
Yaşlandıkça beyin hücrelerimizin yenilenmesi yavaşlar ve zamanla beyin dokularımız küçülmeye başlar. Egzersiz ise bu durumu tam tersine çevirebilecek bir etkendir. Bir beyin araştırmasında, sağlıklı ancak aktif olmayan bir yaşam tarzına sahip 60 ile 70 yaş arasındaki kişilerin, 6 aylık düzenli bir aerobik fitness çalışmasından sonra beyin hücrelerinin yenilenmesinde artış olduğu görülmüş. Bu çalışmada sadece esnetme yapan kişilerin büyük bir değişiklik yaşamadığı da gözlenmiş. Araştırmacılar kardiyovasküler egzersiz yapan kişilerin ilerleyen yaşlarda beyin hücrelerinin korunması ve çoğalmasındaki bu durumu şu şekilde açıklamakta: kardiyovasküler egzersizler kan akışını arttırarak beyine giden oksijen miktarını çoğaltmış olurlar. Böylece beyin yenilenmek için ihtiyaç duyduğu oksijeni daha kolay sağlayabilir.
2. Beyin Gelişiminizi Destekleyen Hormonları Tetikler
Tıpkı bitki bazlı besinlerin bitkilerin büyümesini desteklemesi gibi; beynimizde gelişimi için beyinde bulunan BDNF hormonuna ihtiyaç duyar. Bu hormon, beyin hücrelerinin oluşmasını ve çoğalmasını sağlar. Özellikle yaşlanmaya bağlı hafıza problemlerini yaşayan hippocampus için önem taşır. Egzersiz yaptıkça BDNF hormonunuzu arttırırsınız. Dolayısıyla yaşlılığa bağlı hafıza kaybı riskini azaltmış olursunuz.
3. Stres ve Depresyon İle Savaşır
Depresyon, beynin işleme becerisini azaltarak veri üretimini, sonuç çıkarımını, konsantrasyonu azaltır ve ilerleyen safhalarda hafıza problemlerine bile sebep olabilir. İlerleyen seviyelerde nörolojik hormonlarınızın korunmasını ve dengelenmesini sağlayabilmek için doktorlar hastalara antidepresan kullanımını tavsiye ederler. Egzersiz, birçok şekilde sizin ruh halinizi düzeltmenize yardımcı olabilir. Beyninizin mutluluk hormonları olarak adlandırılan serotonin ve dopamin üretimi için egzersiz yapabilirsiniz. Mutluluk hormonlarınızın artması doğal bir şekilde daha iyi hissetmeye başlamanıza yardımcı olur. Bunun yanında egzersiz iyi hissetmenize yardımcı olan endorfin hormonunu da uyarır.
4. Stresin Üzerinizdeki Etkisini Azaltır
Beyninizin yenilenmesinde rol alan BDNF hormonunun varlığı gibi yaşlanmasına etki eden hormonlar da mevcut. Kortizol, bir stres hormonudur. Yavaş ve puslu düşünme, unutkanlık, stresin beynimize olan önemli etkileridir. Egzersiz yapmak kortizol seviyelerinizi düşürür, tekrar daha net düşünebilmenize yardımcı olur. Ayrıca egzersiz yapmanın beyninizin yeni anıları üretmesi için çalışan ve hafıza ile ilgili bölümü hippocampusda yer alan dentate gyrus üzerinde yeni hücrelerin oluşumuna yardımcı olduğu görülmüştür. Stresli dönemlerde bu bölümde hücreler azalabilmektedir.
5. Beyninizin Yönetici İşlevini Geliştirir
Beyninizin yönetici işleri derken bilişsel becerilere odaklanıyoruz. Karmaşık işlerin üretilmesi, planlama yapmak, soyut düşünebilmek ve ileriye dönük düşünmek bunların bazılarıdır. Ayrıca bilişsel işlevler arasında, halihazırda yaptığınız iş ile senkron olarak hafızayı kullanabilmek de mevcuttur. Buna bir yeri ararken telefon numarasını hafızada tutabilmek örnektir. Araştırmacılar, beynin bilişsel işleyişi ile ilgili 18 araştırma üzerinde 55 ile 80 yaş arasında düzenli egzersiz yapan kişilerin yapmayanlara göre 4 kat daha iyi bilişsel performansa sahip olduklarını görmüşler. Bu olumlu etki, 6 aydan fazla süredir düzenli bir şekilde 30-45 dakika kadar egzersiz yapanlarda daha çok görülmüştür. Ancak önemli bir etkinin görülebilmesi için en az 4 hafta düzenli spor yapılması gerekmektedir.
6. İnsülin Direncinizi Kontrol Etmeye Yardımcı Olur
Yemek yediğinizde vücudunuz yediğiniz besinleri glukoza yani kan şekerine dönüştürür. Glukoz beyniniz dahil tüm vücudunuzun temel enerji kaynağıdır. Glukozun hücrelerinize alınabilmesi için ise insülin hormonuna ihtiyacınız vardır. Ancak bazen bazı kişilerin hücreleri insüline direnç gösterebilmektedir. Dolayısı ile glukoz ve insülin oranı vücutta gittikçe artar tip 2 diyabet dediğimiz hastalığın oluşumu başlar. Bunun yanısıra insülinin vücutta artması beyniniz için de sağlıksız bir durumdur. Beyinde glukoz miktarının artması hafıza ve düşünme kabiliyetini olumsuz etkiler.
Düzenli egzersiz yapmak ise insülin direncini engeleyebilir. Yemekten bir süre sonra kandaki şeker oranınızı dengeleyebilmek için egzersiz yapabilirsiniz.
Tüm bu gibi etkilerden dolayı egzersiz, beyin sağlığınız açısından fiziğiniz için olduğundan çok daha önemlidir.
Antrenman Yapmanıza Engel Olan Sebep B12 Vitamini Eksikliği Olabilir
