Vücut geliştirme, çok yol katetmiş bir spor. Yüzyıllar önce gücü ve görüntüyü birlikte sergilemeyi esas alan vücut geliştirme, bugünün en fazla uğraşılan spor dallarından. Pek çok farklı spor dalında, kas kütlesini arttırmaya yardımcı bir araç da olsa vücut geliştirme aslında dış görünüşü belli estetik standartlarına göre iyileştirmeden ibaret.
Yunan ve Roma heykellerine baktığımızda, vücut geliştirmenin ne kadar eskiye dayandığını görüyoruz. Vücudunun heykel olarak eser haline getirildiği kişilere, genellikle “tanrı” gözüyle bakılmaktaydı. Yıllar sonra Sandow ve Atlas gibi isimler de eskiden tapılan bu fizikleri esas alarak vücutlarını inşa ettiler. Güçlerini de fizikleri kadar sergilemişler ve birini diğerinden ayırmadılar. Yani güç, eskiden vücut geliştirme ile ayrılmaz bir bütündü. İyi görünen kişilerin gücü de her zaman üst seviyelerdeydi.
Gücün Vücut Geliştirmeden Ayrılmaya Başladığı Nokta
Eskiden fiziklerini sergileyen, kaslarını sıkarak poz veren sporcular güç gösterilerine de sıkça yer verirlerdi. Çok yüksek rakamlı ağırlıkları kaldırmaya çalışırlardı. Yani kaslarının işlevini de kanıtlamayı sevmektelerdi. Bu da insanları eğlendirmekteydi.
Eskiden “Bana bakın, güçlü ve estetiğim!” diyen sporcular günümüzde “Vücuduma bakın!” demeye başladılar. Görüntü odaklı olmak, güçlü olmaktan zamanla ayrıldı. Yalnızca vücudun ufak detayları ile uğraşmak, ayrı bir spor dalı haline geldi ve bir dönemin trendi dahi oldu.
En iyi olmak, bir süre sonra en iyi görünmek anlamına gelmeye başladı ve insanlar gücü daha arka plana attı. Bu noktada medyanın rolü ve insanların algısının yönetilmesinin de payı oldukça yüksek. Güzellik algısı, güçlü ve zinde olmanın önüne geçince vücut geliştirme prim yapan bir spor haline geldi. Günümüzde de fiziğini sergileyen sporcular arasındaki en üst mertebe olan ‘Mr. Olympia’ sahnesine baktığımızda, güç asla bir yere sahip olamıyor ve her şey tamamen vücuttaki spesifik detaylardan ibaret bir hale geliyor.
Strongman ve Powerlifting Sporları Güçlü Olma Geleneğini Sürdürmeye Çalışıyor
Bir çoğumuz, gücün arka plana itilmiş olmasından bahsedince bu iki sporu örnek gösterecektir. Ancak bu tam olarak bahsettiğimiz güç gösterisi değil. Kas kütlesi, vücut estetiği ve güç arasındaki ilişkinin zamanla kaybolarak yolunu ayırmasından bahsediyoruz. Tam da bu yüzden, bu tip sporlar açığa çıktı. Eskiden estetik görünen sporcular, bu tip atletik aktiviteler olmadan kas kütlesi ekleyemiyorken, şu an rahatlıkla ekleyebildiği için alternatif sporlar türedi.
Kas kütlesi arttırmayı kolaylaştıran spor aletleri, vücut geliştirmede kullanılan yasa dışı takviyeler gibi yenilikler sayesinde kas kütlesi eklemek güçlü olmayı gerektirmemeye başladı. Vücut geliştirme de, “görüntü” odaklı bir spor olarak evrilmeye devam etti.
Vücut Geliştirme Güçlü Görünüp Güçsüz Olma Sporu Mu?
Maalesef ki bu durumun doğruluk payı var. Görüntüsünden beklenen atletik performansı gösteremeyen sporcuların başında, kesinlikle vücut geliştiriciler geliyor. Çünkü dünya üzerindeki en fazla kas kütlesini barındıran ve bu kasların sahip olması gereken fonksiyonlara da en az sahip olan sporcular vücut geliştiriciler oldu. Kas kütlesi eklemek için hantallaşan, tembelleşen bir akım olmaya da devam ediyor.
Yeni trend de bu nedenle “güçlü ve sağlıklı olma”yı sağlamaya odaklanan sporlara odaklanıyor. Crossfit gibi pek çok fonksiyonu bir arada toplayan sporların böylesine talep görmesinin sebebi de vücut geliştirmenin evrildiği noktada.
Güç Neden Bu Kadar Önemli?
Eğer antrenmanlarda bir amacınız yoksa, gerçekten antrenman yapmamalısınız. Eskiden spor yapan kişilerin amacına baktığımızda estetik bir görüntü ve fonksiyonal olarak ilerleme görülüyor. Güç, dayanıklılık, kondisyon gibi temel fonksiyonları ileri götürmek için spor yapıldığını görmek mümkün.
Şimdi yalnızca podyumda nasıl göründüğünü önemseyen insanların sporu haline gelen vücut geliştirmenin, güzellik yarışmasından bir farkının kalmama sebebi ise ikinci amacın umursanmaması.
Gerçek hayatta işe yarar fonksiyonların neredeyse hiç birine hizmet edemeyecek hale gelen vücut geliştirmeyi, güzellik yarışması formatından eskiye döndürmek ise yine bizlerin elinde. Estetik görünmek, sosyal hayatta bizi bir noktaya taşıyabiliyor gibi görünse de fonksiyonel anlamda bize pek bir şey katmıyor ne yazık ki.
Esneklik, denge, güç, dayanıklılık, kondisyon gibi fonksiyonları çoğunlukla geriye götüren bir hal almaya başlayan vücut geliştirmeye bu fonksiyonları dahil etmek yeni trend olmalı.
Gücün Önemine Dair Örnek
İki sporcuyu ele alalım. İkisi de yetenekli sporcular olsun. Birinin güç temeli sağlamken, diğerinin güç temeli o kadar da sağlam olmasın. Güç temeli sağlam olan sporcunun daha iyi performans sergileme ihtimali her alanda daha fazladır. Çünkü güç, tek başına; dayanıklılık, kondisyon, denge gibi fonksiyonları kazandırabilen yegane araçtır. Hangi teste gireceklerini dahi bilmeden, güç temeli sağlam olan sporcunun daha iyi performansa sahip olacağı ihtimalini rahatlıkla %90’larda görebiliriz.
Sonuç
Sonuç olarak, estetiği güçten ayırmak yerine ikisine de sahip olmaya çalışmak bize en fazla kazancı sağlayacak olan seçenektir. İkisinden birini ihmal etmek, eski kahramanlardan bizi uzaklaştıracaktır. Onlar gibi olmak varken, neden bu ihtimalden uzaklaşalım?
Atletik anlamda bizi geliştirecek fonksiyonları da vücut geliştirmeyle birlikte uygulayalım. Sağlıklı ve güçlü olalım. Modernleşmenin araçlarıyla yeni haline evrilmiş olan vücut geliştirmeye saygı duysak da, eskilerin kutsallığını da unutmayalım.
[…] Eskiden vücut geliştirme ile powerlifting birlikte ilerleyen sporlardı, biz de bundan bahsetmiştik. […]