Yumuşak Doku Yaralanmalarında Tedavi
Bu grup yaralanmalar:
• Kas ve tendon hasarı (hematom ve/veya yırtık)
• Eklem ve bağ hasarı (çıkık ve/veya yırtık)
• Kırıklarla bağlantılı yumuşak doku yaralanmaları
Akut Yumuşak Doku Yaralanmaları
Kas, tendon veya ligament hasarlıysa kan damarları da yırtılır. Bu nedenle kanama oluşur ve hızla bitişik dokulara yayılır. Kanama şişmeye neden olur, şişme çevre dokularda basınç artışına neden olur ki bu da gerilim artışına ve hassasiyete neden olur. Artan basınç hassas dokularda ağrıya neden olur ve kanama, şişme ve artan basınç kombinasyonu iyileşme sürecini olumsuz yönde etkiler. Bu döngü bozulursa iyileşme hızlanır. Yumuşak doku yaralanmalarında kanamanın önlenmesi ve kontrolü son derece önemlidir. Müdahale hemen ve doğru yapılmalıdır. Toparlanmayı etkileyen en önemli etken başlangıçtaki ilk müdahaledir. Kanama kontrol edildiğinde dokularda bir miktar kan kalır ve bu kan uzaklaştırılmalıdır. Bu fonksiyon lenfositler tarafından gerçekleştirilir. Yaralanma alanında skar dokusu ve yaralanan kas, tendon veya ligamentte zayıf bir nokta kalır ki bu zayıf nokta yeniden yaralanma oluşma riskini artırır.
A. İlk Müdahale:
Muayene
• Yaralanmanın gerçekleştiği yerde yaralanmanın şiddeti yaralanan sporcu veya antrenör tarafından değerlendirilmelidir. Durumla ilgili herhangi bir kuşku varsa daha sakin bir yerde, örneğin soyunma odasında daha dikkatli bir muayene yapılmalıdır.
• Yaralanan bölgede uygun bir muayene yapılabilmesi için gerekli kıyafetler çıkarılmalı. Bandajlar, koruyucu pedler v.b. çıkarılmalıdır.
• Olayların meydana gelişi analiz edilmelidir. Yaralanan sporcunun yaralanmanın meydana gelişini nasıl tanımladığı ve hangi belirtilerin oluştuğu dinlenmeli.
• Yaralı sporcu bu hikaye doğrultusunda muayene edilmeli, kanama, şişme ve açık yara veya anormal bir belirti olup olmadığı kontrol edilmelidir.
• Yaralanan bölgenin basit bir fonksiyonel değerlendirmeyi yapılmalıdır. Sporcu bu bölgenin normal hareketlerini yüksüz veya yük uygulanması durumunda ağrısız olarak yapabiliyor mu?
• Yaralanan bölgenin çevresindeki dokular da muayene edilerek bu bölgelerde şişme ve hassasiyet olup olmadığı, kemikte yaralanma olup olmadığı veya herhangi bir yumuşak dokuda defekt hissedilip hissedilmediği kontrol edilmelidir.
Şişme ve hassasiyetle beraber hareketler sırasında veya yükleme yapıldığında ağrı belirtileri varsa tedavi aşağıdaki gibi yapılmalıdır:
1. Soğuk Uygulama:
Yumuşak doku yaralanmaları oluştuğunda öncelik kanamanın kontrol altına alınması veya durdurulmasıdır çünkü kanama şişme, ağrı ve hassasiyete neden olur. Genel kural olarak kanama ne kadar az ise, çevre dokulara kanamanın uzaklaştırılması o kadar hızlı olacak ve yaralanan dokuda o kadar az skar dokusu oluşacaktır. Bu nedenle yumuşak doku yaralanmalarında soğuk uygulama, kompresyon bandajı, yaralanan üyenin elevasyonu ve dinlenmeyle kanamayı mümkün olduğunca azaltmak önemlidir. Bu vücudun homeostatik fonksiyonlarını daha kolay başlatmasını ve gerçekleştirmesini sağlayacaktır.
Soğuk Uygulamanın yararları:
Lokal ağrının azalmasını sağlayarak sporcunun daha iyi hissetmesini ve spor aktivitesine dönüşü konusunda cesaretlenmesini sağlar. Burada antrenörün önemli bir sorumluluğu vardır. Eğer sporcunun soğuk uygulamaya ihtiyacı varsa aktiviteye daha fazla devam etmesi iyileşmeyi geciktirir.
Kan damarlarının soğuk uygulama sonucu kontraksiyonu yaralı bölgeye olan kan akımını azaltır. Daha az şişme meydana gelir ve iyileşme süreci daha hızlı gerçekleşir.
Kanamanın gerçekleştiği ciddi yumuşak doku yaralanmalarında ve iskelet yaralanmalarında yaralanan kişi tam iyileşme sağlanmadan spora dönmemelidir aksi halde gelecekteki sağlığı tehlikeye atılmış olur.
Soğuk uygulamanın etkili olması için yaralanan derin dokulara ulaşması ve uygun yöntemin kullanılması gerekir. Soğuk uygulamanın etkili olması için yeterince uzun uygulanması gerekir ve genellikle yaralanan kas veya eklem ne kadar büyükse soğuk uygulama da o kadar uzun süre uygulanmalıdır. Ayak bileği veya diz eklemine en az 30dk, uyluk kaslarındaki bir yaralanmaya ise 45dk soğuk uygulama yapılmalıdır.
Yaralanmayı takip eden ilk 2-3 saat içinde mümkün olduğunca devamlı soğuk uygulama amaçlanmalıdır. Derinin rengi kontrol edilerek ilk soğuk uygulama yastığı “coldpack” 30-45 dk sonra değiştirilmeli, sonraki 3-6 saat içinde ağrıyı azaltmak için soğuk uygulama saatte 30 dk uygulanmalıdır.
Soğuk Uygulama Yöntemleri:
Tek kullanımlık buz torbaları: torba sert sıkıştırıldıktan sonra 40 dk süreyle soğuk etkisi uygular. Bu yöntemin avantajı soğuğun derin dokulara nüfuz etmesi ve saklanmasının kolay olmasıdır.
Tekrar kullanılabilir buz torbaları içinde kolayca şekillendirilebilen jel yapısında bir madde içerir ve dondurulduktan sonra 40-60 dk süreyle soğuk uygulayabilir. Tekrar tekrar kullanılabilir ve kolayca şekil alabilen yapısı nedeniyle kolayca yaralanan bölgenin şeklini alabir. Soğuk derin dokulara nüfuz edebilir ancak, buzdolabında dondurulması ve kullanılıncaya kadar soğuk bir yerde tutulması gerekliliği dezavantaj oluşturur. Ancak evlerde tekrarlı kullanım için idealdir.
Buz torbaları hiçbir zaman yaralı bölgenin üzerine doğrudan uygulanmamalı, elastik bandaj, mendil veya benzer bir örtü ile yumuşak dokudan ayrılmalıdır.
Hazır buz torbası yoksa veya yaralanan alan buz torbasıyla soğuk uygulama yapılamayacak kadar genişse buz veya soğuk su kullanılabilir.
Açık yaralar üzerinde ne buz torbası ne de soğuk su doğrudan uygulanmamalıdır.
Soğuk sprey soğuk uygulamanın amacı sadece lokal ağrıyı azaltmak ise kullanılabilir. Bu derinin iskeletle, kemikle yakın temasta bulunduğu alanlarda, tibia, ayak bileği ve parmak boğumları gibi, etkili olur. Bu tür soğuk uygulamada soğuk derinin 3-4 mm derinliğine penetre olur, bu nedenle yaralanan doku derinliğine ulaşamaz. Refleks etkiyle derin kan damarlarında kontraksiyon gerçekleşebilir ancak bu hafif ve geçici bir etki oluşturur. Soğuk etkisi sprey uygulaması durdurulduktan sonra geçer ve bu bölgeye kan akımında artış meydana gelir ki istenen etkinin tam tersi yöndedir. Bu avantaj dışında soğuk uygulamanın, spreyin uygulandığı alandaki deride soğuk yaralanmaları da meydana gelebilir.
2. Kompresyon Bandajı: Yaralanan yumuşak dokuya soğuk uygulama yapılırken aynı zamanda kompresyon bandajı uygulanmalıdır. Amaç yaralanan bölgedeki kanamayı azaltmak ve yaralanmanın iyileşme sürecini kolaylaştırmaktır. Kompresyon bandajı genellikle belli düzeyde basınç uygulayan elastik bir bandajın bir buz torbasıyla beraber uygulanarak hem soğuk uygulama hem de kompresyon etkilerinin aynı zamanda gerçekleşmesinden oluşur.
Soğuk uygulama tamamlandıktan sonra kompresyon bandajı devam etmelidir. Daha sonra destekleyici bir bandajla veya bantla değiştirilir.
3. İstirahat: Genel bir kural olarak yaralanan sporcu 24-48 saat istirahat etmeli ve yaralanan bölge herhangi bir yüke maruz bırakılmamalıdır. Bu nedenle yaralanmanın gerçekleştiği alanda, eve veya doktora transfer sırasında desteklenmelidir.
4. Elevasyon: Yaralanan alan elevasyona getirildiğinde o bölgeye kan akımında azalma meydana gelir, o bölgedeki kanın uzaklaştırılması kolaylaşır ve böylece şişme azaltılır. Yaralanma bacak bölgesinde ise yaralanan kişi sırtüstü pozisyonda yatarken bacak 45 derece açıda pozisyonlanarak desteklenmelidir. 4-5 yastık veya bacak altına bir tabure yerleştirilerek bu pozisyon sağlanabilir. Şiddetli kanama ve şişme varsa yaralanan bölge 24-48 saat elevasyonda tutulmalıdır. Daha sonra ne zaman mümkün olursa yaralı bölge eleve edilmelidir.
Sıcak Uygulama ne zaman uygulanmalı: eğer bir yaralanmaya akut dönemde sıcak uygulama yapılırsa kan damarları genişler ve kan pıhtılaşma süreci bozulur. Dokudaki sıvı miktarı artar ve bu da yaralı alanda kanamayı artırır, şişme ve çevre dokularda basınç artışı meydana gelir. Bunlar da şiddetli ağrı ve iyileşme sürecinin yavaşlamasına neden olur. Bu nedenle sıcak uygulama en erken yaralanmadan 48 sonra başlamalı, aynı kural masaj uygulaması için de geçerlidir.
Genel Olarak Ağrının azaltılması: Soğuk uygulama, kompresyon bandajı ve istirahat yumuşak doku yaralanmalarında ağrıyı azaltır. Başlangıçta ağrı kesici ilaçlardan kaçınılmalıdır çünkü daha ileri düzeyde inceleme ve muayene gerekiyorsa sonraki tedaviyi kompleksleştirebilir.
B. Yumuşak Doku Yaralanmalarının ilk 24-48 Saat İçindeki Tedavisi
Tıbbi tedavi gerektirmeyen ancak kanama, ağrı ve yaralanan alanda fonksiyon kaybı olan yumuşak doku yaralanmalarında şu uygulamalar yapılmalıdır:
• Amaç ağrıyı azaltmak ise daha fazla soğuk uygulama
• Birkaç saat sonra destekleyici bandajla değiştirilen kompresyon bandajı
• Dinlenme: artık belirtiler görülmeyinceye kadar
• Elevasyon: yaralanan alanın kalp seviyesinin üzerinde pozisyonlanmasıdır
C. 24-48 saat sonrası tedavi: yaralanan bölgeye ve yaralanma tipine göre farklılık gösterir. Ancak yumuşak doku yaralanmalarında gerçek bir teşhis yapılmadan o ekstremiteye yük verilmemelidir. Şiddetli kanama, devamlı ağrı ve fonksiyon kaybı durumunda ve tedavi konusunda şüphe söz konusu ise doktora başvurulmalıdır.
Aşağıdaki durumlarda acil olarak tıbbi tedaviye başvurulmalıdır:
1. Kafa travmalarından sonra bilinç kaybı, sürekli baş ağrısı, mide bulantısı, kusma veya baş dönmesi
2. Kafa ve boyun bölgesine gelen darbelerden sonra soluk alıp vermede güçlük
3. Bir darbe sonrası boyun bölgesinde ağrı, kola yayılsa da yayılmasa da
4. Abdominal ağrı
5. İdrarda kan
6. Kırık veya kırık şüphesi
7. Şiddetli eklem veya ligament yaralanması
8. Kas veya tendon yaralanmaları
9. Dislokasyonlar
10. Göz yaralanmaları
11. Kanamayla beraber derin doku yaralanmaları
12. Şiddetli ağrıyla oluşan yaralanmalar
13. Şiddeti, teşhisi veya tedavisi konusunda şüphe duyulan herhangi bir yaralanma
Yaralanan Sporcu 24-48 saat içinde aşağıdaki durumlarla karşılaşırlarsa tıbbi tedaviye başvurmalıdır:
– Yaralanan kas, tendon, ligament veya eklemden kaynaklanan sürekli ağrı
– Şiddetli ağrı
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Yaralanmaların istendik şekilde iyileşmesi için doğru zamanda doğru şekilde tedavi edilmeleri gerekir. Bu tedavi doğru teşhise dayanır ve temel sorumluluk doktora aittir ancak hasta, antrenör, fizyoterapist bir takım halinde kooperasyon içinde çalışmalıdır. Kural olarak iyi bir takım çalışması en iyi sonucun alınmasını sağlar.
Spor yaralanmaları genellikle akut ve şiddetli bir travmayı takiben oluşan yaralanmalardır. Böyle bir durumda kanama ve şişmenin önlenmesi ve kontrol edilmesi için acil müdahale gerekir. Tedavi ne kadar erken başlarsa iyileşme süreci de o kadar hızlı gerçekleşir.
Diğer spor yaralanmaları ise aşırı kullanım yaralanmalarıdır ve başarılı olabilmeleri için tedavileri belirli bir sıra izlemelidir. Bu bölümde bu tedavi yöntemleri verilecektir.
İstirahat ve Gevşeme
Bir yaralanmadan sonra genellikle yaralı bölgenin istirahati gerekir. Bu bazen yatak istirahatini de gerektirebilir. Aşırı kullanım yaralanmalarında ve bazı şişmeyle beraber görülen ligament yaralanmalarında adhesiv flaster veya bantlama sporcuyu rahatlatabilir.
Elevasyon pozisyonunda istirahatte yaralı bölge kalp seviyesinin üzerinde pozisyonlanıp, desteklenir, genellikle akut dönemde gereklidir. Bu kan akımını azaltır, drenajı artırır ve dolayısıyla şişme minimale indirilir. Ayrıca yaralı bölgedeki yük kaldırılmış olur.
Yüksüz olarak ancak aktif kas kontraksiyonuyla istirahat (aktif istirahat) bazı ligament yaralanmaları ve kas hematomlarından sonraki akut dönemde veya 1-2 gün sonrasında uygulanabilir.
Örneğin, diz yaralanmalarında tıbbi tedaviden sonra mümkün olduğunca kısa sürede hamstringleri kasmaya başlamalı ve kas kuvveti kaybını minimale indirmek için bu egzersize devam etmelidir. Quadriseps egzersizleri de yaralanmaya bağlı olarak mümkün olduğunca kısa sürede başlanmalıdır. Bu kaslar anterior cruciate ligament üzerinde antagonistik etkiye sahiptir bu nedenle doktora danışıldıktan sonra yapılmalıdır.
Dirençli egzersizler rehabilitasyon sürecinde istirahat ve aktif-dirençsiz egzersizleri takiben uygulanır. Yaralanan bacağa dereceli olarak şiddeti artan yük verilmesi, veya omuz yaralanmalarında hem omuz ekleminin hareketliliğinin artırılması hem de kas kuvvetinin artırılması şeklinde uygulanabilir.
Aktif İsirahat: Yaralanmadan sonra tam bir istirahat gereksizdir. Yaralanan bölge istirahat etmeli, bu bölgeye yük verilmemelidir ancak vücudun geriye kalan kısımları aktif kas egzersizleri ve kondisyonlama ile çalıştırılmalıdır.
Alçıya alınan Sporcu diğer vücut bölümlerine aktif kas egzersizleri yaptırabilir ve kondisyonunu koruyabilir. Bisiklet egzersizi yapılabilir. Alçı içindeki vücut bölümü ise elevasyonda tutulmalı ve kaslara statik egzersizler yaptırılmalıdır. İmmobilize edilen kasta ağrı, uyuşukluk veya soğukluk hissediliyorsa doktora başvurulmalıdır çünkü alçının yeniden ayarlanması gerekebilir.
Soğuk Uygulama (Crypterapi)
Akut yumuşak doku yaralanmalarının tedavisinde soğuk uygulama önemli bir yer tutar ve yaygın olarak kullanılır. Amacı kanamayı ve şişmeyi kontrol etmek ve minimale indirmektir. Ayrıca ağrının azaltılmasında ve aşırı kullanım yaralanmalarında da kullanılır.
Etkili olması için derin dokulara penetre olması gerekir. Yaralı alan ne kadar genişse soğuk uygulama süresi de o kadar uzun olmalıdır. Soğuk uygulamada lokal soğuk yaralanması meydana gelme riski vardır bu nedenle yaralanan bölge üzerindeki deri korunmalıdır. Bir bandaj veya mendil v.b. deri ile buz torbası arasına konabilir.
Soğuk uygulamanın temel etkisi kan damarlarının vazokonstrüksiyonu ile bölgeye gelen akımının azalmasıdır. Ayrıca lokal analjezik etki de gösterir. Ancak ağrı kesici etkisi akut dönemde hemen aktiviteye dönüşü cesaretlendirmemelidir çünkü daha ciddi bir yaralanmayı maskeleyebilir. Spor aktivitesine erken dönüş ise yaralanmanın şiddetinin artmasına neden olarak iyileşmeyi geciktirebilir.
Soğuk uygulaman spor yaralanmalarında şu nedenlerle yararlıdır:
• Sporcu yaralanma şikayetlrinde gelişme hisseder
• Tedavinin uygulanması daha kolaydır ve iyi tolere edilir
• Kontraendike olduğu çok az durum vardır
• Ucuz bir yöntemdir
Soğuk uygulamanın etkileri
• Ağrıda azalma ve eşlik eden kas spazmı çevre dokularda kan akımını azaltmaz ve etkilenmeyen dokulara zarar vermez
• Kan damarlarının kontraksiyonu kan akımını ve dolayısıyla kan akımını azaltır. Yaralı bölgede minimal kan akımı iyileşme sürecini kısaltır
• Kılcal damar kan akımı azalır ve şişme minimale indirilir
• Dokuda azalan metabolizma dolayısıyla bölgesel oksijen yetersizliği nedeniyle daha fazla doku hasarı riskini azaltır.
Buz Masajı: Önce lokal kan damarlarının kontraksiyonunu artırır, daha sonra ise refleks dilatasyon nedeniyle damarların genişlemesine neden olarak kan akımını artırır. Yaralanmaların tedavisinde ve rehabilitasyonunda kullanılır. Etkisi sıcak-soğuk uygulama yapılarak artırılır.
Sıcak Uygulama Tedavisi (termoterapi): Yaralanma veya aşırı kullanıma karşı vücudun savunma mekanizması olan inflamasyon durumlarında ortaya çıkan ağrının azaltılmasında sıcak uygulama yararlıdır. Aşırı kullanım veya travma sonucu oluşan kas ve ligament yaralanmalarından sonra akut dönemde soğuk uygulama ve bandajlama yapılarak şişme ve kanama önlenir. Başlangıçtaki 48 saatten sonra kanama riski söz konusu değildir ve bu dönemde sıcak uygulama yapılması kan dolaşımını artırarak iyileşme sürecini hızlandırır.
Sıcak uygulamanın en önemli etkisi kollajen lifler üzerinedir. Tendon %90 oranında kollajen lifler ve %10 oranında elastik liflerden oluşur. Kollajen lifler yapışkan ve elastik özelliklere sahiptir dolayısıyla bir tendona ne kadar hızlı yük verilirse o kadar fazla sertleşir (daha az elastik) ve o kadar az gerilebilir hale gelir. Sıcak uygulama elastisite ve plastisiteyi artırır, uygulamadan sonra kollajen lifler daha gerilebilir (uzayabilir) hale gelir ve kas spazmı azalır. Bu da yaralanma riskini azaltır.
Sıcak aşırı kullanım yaralanmalarının önlenmesinde ve rehabilitasyonunda ve kas ve tendon yaralanmalarından sonra oluşan komplikasyonların önlenmesinde kullanılır. Antrenman ve yarışlardan önce ve soğuk havalarda ısınma egzersizleri eklem hareketliliğini artırması ve yukarıda sayılan etkileri nedeniyle önemlidir.
Sonuç olarak sıcak uygulama ağrının azaltılması, kollajen liflerin esnekleştirilmesi ve hem yaralanmaların önlenmesi hem de rehabilitasyon sürecinde büyük önem taşımaktadır.
Sıcak lambalar, sauna, kısa dalga diatermi, ultrason, hotpackler, ve ısı koruyucular sıcak uygulamada kullanılan yöntemlerdir.
Bandajlar
Destek bandajları: istenilen stabilite derecesine göre farklı tiplerde destekleyici bandajlar kullanılır.
Elastik bandajlar: yaralı bölgeye konulan gazlı bez, ped veya buz yastıklarının desteklenmesinde ve akut yaralanmalarda bölgeye basınç uygulanmasında kullanılır. Ayak bileği burkulmaları gibi. Esnektir ve kullanımdan sonra gerilebilir bu da uzun süreli kullanım için dezavantajlı olmasında neden olur. Ancak yıkanabilir ve tekrar kullanılabilir olması avantajlıdır.
Adhesiv Elastik Bandaj: Sert ve esnek yapısı ve yapışkanlık özelliği kuvvetli bir destekleme fonksiyonu sağlar. Özellikle diz, ayak bileği ve el bileği yaralanmalarında yararlıdır. Adhesive elsatik bandajlar önleyici olarak destek amaçlı olarak ta kullanılır. Dezavantajları tekrar kullanılamamalarıdır.
Alçı: Tam immobilizasyonu gerektiren yaralanmalarda kullanılır.
Bantlama: Bantlama spor dünyasında sık kullanılan bir yöntemdir. Sporcular sık sık iyileşmesi uzun süre gerektiren kas, tendon ve ligament yaralanmalarıyla karşı karşıya kalırlar. İyileşme süreci içinde spor aktivitesinden uzak durulmalı ve tam iyileşme sağlanmadan spora dönülmemelidir. Başlangıçtaki dinlenmeden sonra rehabilitasyon başlar ve yaralanmanın tipine ve şiddetine bağlı olarak belirli bir süre devam eder. Kural olarak kas veya tendonun tam olarak kuvvetini ve hareketliliğini kazanması için uzun bir süre geçmesi gerekir. Yeni iyileşmiş bir yaralanma yeni bir yaralanmaya karşı açıktır ve antrenmana erken başlanırsa veya aşırı yükle başlanırsa kolayca yeniden oluşabilir. Böyle bir durumun oluşması bandajlama gibi destekleme yöntemleriyle azaltılabilir.
Bandajlamanın temel amacı zayıf kalan bir bölgenin fonksiyonunu sınırlamadan ancak yaralı bölgede stresi artıran hareketleri önleyerek desteklenmesidir.
Uygulama Amaçları
1. Akut yaralanmalar: akut yaralanmalarda bandajlama risklidir çünkü kanama ve şişmenin olduğu alana aşırı basınç uygulanması dolaşımı ciddi şekilde bozabilir. Akut bir yaralanmanın bandajlanması gerekiyorsa bu doktor tarafından yapılmalı ve elastik bant kullanılmalıdır. Bandajlamadan önce dikkatli bir muayene yapılmalı, özellikle stabilite kontrol edilmeli ve eğer total yırtık belirtisi söz konusu ise bandajlama uygulanmamalıdır. Akut bir yaralanmanın bandajlanması sporcunun doğru olmayan bir güvenlik hissi duymasına neden olarak spora dönüşünü cesaretlendirir ki bu da yaralanmanın şiddetini artırabilir.
2.Koruyucu Bandajlama: Bazı görüşlere göre sağlıklı ayak bileğinin bandajlanması mekanik kuvvetleri değiştirerek diz yaralanmalarının görülme sıklığını artırır. Ancak araştırmalar bunun böyle olmadığını ve ayak bileği ligament yaralanmalarını azalttığını göstermektedir. Özellikle futbol, voleybol, ve hentbol gibi ayak bileğinin şiddetli travmalara maruz kaldığı sporlarda.
3.Rehabilitasyon sırasında Bandajlama: bandajlama en fazla cerrahi veya tıbbi tedavi sonrası rehabilitasyon sürecinde yararlıdır. Sporcular arasında yaralanmadan sonra spora dönüşte bandaj kullanmak son derece yaygındır ancak yararı tam olarak kanıtlanmamıştır. Araştırmalar bandajlamının diz ekleminin stabilitesinin sağlanmasında önemli bir etki oluşturmadığını göstermektedir, ilk 5dk’dan sonra etkisini kaybetmektedir.
Bandajlamanın Riskleri
Bazı durumlarda, akut yaralanmalar gibi bandajlama dolaşımı engelleyebilir
Uzun süre kullanıldığında deride irritasyon oluşabilir. Bir haftadan daha kısa sürede irritasyon oluşmaz ancak genel kural olarak her bandajlamada birkaç saatten daha uzun süre bandaja devam edilmemelidir. Bu süreden daha uzun süre bandajlama gerekiyorsa bandajla deri arasında koruyu bir örtü konulmalıdır.
Bandaj mekanik, kimyasal nedenlerle veya allerji nedeniyle irritasyona neden olabilir ve terleme, kaşınma ve bakteriyal enfeksiyon nedeniyle irritasyon şiddeti artabilir.
Pratik Öneriler:
Bandajlama tekniği öğrenildikten sonra deneyimle pratiklik kazanılabilir.
Bölgedeki kıllar traş edilmeli. Deride yaralanma veya enfeksiyon varsa iyileşinceye kadar beklenmelidir.
Bandajlama yapılacak alan temizlenmeli çünkü ter veya yağ bandajın yapışmasını, yerinde durmasını engeller. Yapışkan bir sprey de kullanılabilir.
Şişmiş bir eklem etrafına bandaj dairesel şekilde uygulanmamalıdır çünkü dolaşımı bozabilir.
Prensip olarak, bandajlama yaralanan bölgenin yukarısından başlamalı, yaralı bölge üzerinde şekillenmeli ve yaralı bölgenin altında sonlanmalıdır.
Bandajlama yapılırken katlantılar önlenmelidir çünkü su toplanması ve deri irritasyonunu artırır.
Bandaj dikkatli bir şekilde çıkarılmalıdır. Bandaj rahatsızlık oluşturuyorsa çıkarılıp yeniden sarılmalıdır.
