Spor yaparken harcanan enerjiyle birlikte vücutta yaşanan sıvı kaybı kaçınılmaz… Dolayısıyla spor verimini artırmak ya da iyileştirmek için olduğu gibi sağlıklı bir egzersiz için de vücuttaki sıvı dengesinin sağlanması oldukça önemli. Fonksiyonel içecekler ya da diğer adıyla sporcu içecekleri, vücudun hem bu ihtiyacını karşılamayı hem de spor sırasında kaybedilen besinleri yeniden vücuda almayı sağlayan kaynaklardan biri. Peki bu içecekler gerçekten faydalı mı? Antrenmanları tam olarak nasıl etkiler? Bu içeriğimizde sporcu içeceklerini sizin için mercek altına aldık.
Sporcu İçeceği Çeşitleri
Sporcu içecekleri, sporcularda egzersiz sırasında ya da sonrasında oluşan sıvı kaybını tamamlamak ve elektrolit dengesini sağlamak için üretilen bir çeşit solüsyon görevindeki içeceklerdir. Aşırı sıvı kaybı sonucunda oluşan dehidratasyon rahatsızlığını önlemek adına oldukça önemli bir ihtiyaç olan bu içecekler, aynı zamanda kas toparlanmasını da destekleyen ürünlerdir (1).
Sporcu içeceği çeşitleri üç farklı sınıfa ayrılır.
Hipotonik sporcu içeceği: Bu içecekler bedenin sıvı yoğunluğundan daha düşük yoğunluğa sahiptir. %4 ve daha az karbonhidrat ile elektrolit içerir. Sadece sıvı gereksinimini karşılamak isteyen sporcular için idealdir.
İzotonik sporcu içeceği: Bedenin sıvı yoğunluğuna benzer bir yoğunluğa sahiptir. Yaklaşık %6 – 8 oranında karbonhidrat ve elektrolit içerirler. Ter yoluyla kaybedilen sıvının tekrar kazandırılması amacıyla tüketilebilecek en iyi içeceklerden biridir. Özellikle uzun mesafe koşucular bu içecekleri tercih ederler.
Hipertonik sporcu içeceği: Beden sıvı yoğunluğundan daha fazla yoğunluğa sahip olan içeceklerdir. %8 ve daha fazla karbonhidrat içerirler. Kaslardaki glikojen seviyesinin artırılmasına destek olan bu içecekler özellikle dayanıklılık sporlarıyla ilgilenen sporcular tarafından sıklıkla kullanılır.
Sporcu İçeceklerinin Enerji İçeceklerinden Farkı
Sporcu içecekleri zaman zaman enerji içecekleri ile karıştırılır ancak bu iki içecek grubu kesinlikle aynı değildir. Enerji içecekleri, sporcu içecekleri yerine de tüketilemez. Çünkü enerji içecekleri; kafein, taurin, amino asitler, vitaminler ve benzeri besinlerle zenginleştirilmiş hatta aromalandırılmış içeceklerdir. Aynı zamanda sporcu içeceklerine kıyasla yüksek oranda şeker içerirler. Bu da vücut tarafından sindirimi ve emilimi zorlaştırır. Sporcu içecekleri, düşük kalorileri ve vücudun ihtiyaç duyduğu sıvı – elektrolit ihtiyacını ideal şekilde karşılayıp günün her saatinde tüketilebilirken; enerji içecekleri biraz daha dikkatli tüketilmesi gereken içeceklerdir.
Fonksiyonel İçecekler Ne Zaman Kullanılır?
Sporcu içeceği çeşitleri; egzersiz öncesinde, sırasında ya da sonrasında içilebilir. İzotonik ya da hipotonik içecekler, vücudun su dengesini sağlamak için spordan kısa bir süre önce tüketilebilir. Fonksiyonel içecekler üzerine yapılan araştırmalar, özellikle sodyum içeren izotonik içeceklerin egzersiz sırasında tüketildiğinde performansı olumlu yönde etkilediğini göstermiştir (2). Egzersiz sonrasında ise karbonhidrat bakımından zengin bir öğünün tüketilememesi durumunda hipertonik sporcu içeceklerinin bu eksikliği kapatacağını söylemek mümkün. Aynı şekilde yine izotonik içecekler de egzersiz sonrasında tüketilebilir.
